آموزش تست مقاومت

آموزش تست مقاومت : برای اینکه بتوانیم یک نوع برد را عیب یابی کنیم در اصل باید پی ببریم که قطعات الکترونیک تشکیل دهنده روی آن سالم می باشد. برای این کار با هویه یا هوای گرم این قطعات را جدا کنید و با روشهایی که توسط مولتیمتر نوشته شده است اندازه گیری کنید.

آموزش تست مقاومت ثابت

جهت تست از دو نوع مولتی متر می توانیم استفاده کنیم :

تست با مولتی متر دیجیتال : در این روش در حالیکه مولتی متر را در مد تست مقاومت می گذاریم دو ترمینال مولتی متر را در ابتدا به هم اتصال می دهیم تا سیمهای ترمینال وخطای مولتی متر را کنترل نمائیم سپس دو پایه ترمینال را به دوسر مقاومت وصل نموده مقدار اهم نشان داده شده را قرائت می کنیم در صورتیکه این مقدار با اندازه مقاومت که از روی رمز رنگها و یا از روی نوشته روی مقاومت قابل تشخیص است مقایسه می کنیم اگر این دو عدد بهم نزدیک بودند باتوجه به خطای مقاومت می گوئیم که مقاومت سالم است .

تست با مولتی متر :

در این روش نیز باید مولتی متر را در رنج های تست کننده مقاومت بگذاریم البته تعیین این رنج بستگی به مقدار مقاومت ما دارد اگر مقاومت ما کوچکتر از ۱۰۰ ، اهم است مولتی متر را در رنج Rx1 و اگر از ۱۰۰اهم بزرگتر و کوچکتر از ۱۰ کیلو اهم است در رنج Rx100 و در صورتیکه بزرگتر از ۱۰ کیلو و کوچکتر از ۱۰۰ کیلو در رنج Rx1k و در صورتیکه بزرگتر از ۱۰۰ کیلو باشد مولتی متر را در رنج Rx10k قرار داده و مقاومت را تست می کنیم در این مرحله نیز باید میزان اهم قرائت شده با اندازه واقعی مقاومت خیلی نزدیک باشد و فقط در حد خطای آن تلرانس قابل قبول است .

تست مقاومت های متغیر

پتانسیومتر : برای تست پتانسیومتر به کمک مولتی متر آنالوگ : ابتدا رنج مناسب انتخاب و سپس پایه وسط پتانسیومتر را نسبت به دوپایه دیگر اهم چک می کنیم طبیعی است که سر لغزنده وسط در هر کجا باشد عددی قرائت می شود ونیز می دانیم مجموع هردو عددی که از جمع اعداد قرائت شده هردو پایه طرفین بدست می آید برابر مقدار اهم کل پتانسیومتر می باشد .

حال برای اطمینان از عمل کرد پتانسیومتر در حین تغییر اهم نیز می توانیم یک از پایه های کناری را نسبت به پایه وسط در حالی اهم چک نمائیم که پتانسیومتر را می چرخانیم در هر حالت باید تغییرات اهم را مشاهده کنیم اگر در نقطه ای تغییرات اهم ناجوری ( کم و زیاد شدن غیر طبیعی ) مشاهده شود پتانسیومتر مشکل دارد و خلاصه لازم است که تغییرات یکنواخت و بدون قطع شدن باشد .

 

خازن

 

تست ولوم : می دانیم که ولوم نیز نوعی مقاومت متغیر می باشد پس مانند پتانسیو متر تست می شود .

تست مقاومتهای متغیر ویژه یا مخصوص :

این نوع مقاومتها با تغییرات فیزیکی عمل می کنند .

تست مقاومت مخصوص LDR : می دانیم در مقابل تغییرات نور پاسخ می دهد . پس در حالیکه دو پایه آن را به ترمینالهای مولتیمتر وصل نموده ایم در رنج Rx1k بهتر است در جلو نور مقاومت آنرا قرائت نموده سپس با ایجاد سایه تغییر مقاومت آن را مشاهده کنیم . با پاسخ در مقابل تغییرات نور سالم بودن آن مشخص می شود .

تست مقاومت ویژه یا مخصوص  VDR: می دانیم که VDR نوعی مقاومت ویژه یا مخصوص است که با افزایش ولتاژ اهم آن کاهش می یابد پس معمولاً در جایی که قصد ثابت کردن ولتاژ را دارند مانند زنر استفاده می شود .وبرای تست بدلیل ولتاژ بالای آن با اهمتر قابل تست نیست و در مدار و دانستن مقدار ولتاژ محل تست می شود .

تست مقاومت MDR : این مقاومت در حوزه مغناطیس اهمش بالا می رود و می توان در هنگام تست با آهنربا تغییرات اهمش را ملاحظه کرد . نوع پیشرفته آن به نام IC  هال مشهور است . که در ضبط صوت های قدیمی سیلور دیده ایم .

تست مقاومت PTC : می دانیم PTC نوعی مقاومت است که با افزایش حرارت اهم آن افزایش و با کاهش حرارت اهم آن کاهش می یابد . پس اگر در حالیکه یایه های آن را به وسیله ترمینالهای مولتی متر گرفته ایم با وسیله ای حرارت زا مانند هویه ، سشوار ، ….. حرارت دهیم مقدار اهم آن زیاد شده وعلامت سالم بودن آن است . و عکس این عمل نیز درست است .

تست مقاومت ویژه NTC : عکس PTC عمل می کند .

تست انواع خازن توسط مولتی متر

تست خازنهای کمتر از۱۰ نانو فاراد بسادگی توسط مولتی متر انجام نمی شود و فقط با خازن سنج تست می شود

و حال تست خازنهای بالاتر از ۱۰nf الی ۱میکرو فاراد : برای تست این نوع خازن می توان مولتی متر را روی رنج Rx10 قرار داده و می دانیم لحظه وصل ترمینالهای مولتی متر اگر خازن خالی باشد توسط پیل  ۹v داخل مولتیمتر شارژ شده و در حان شارژ عقربه مولتیمتر اهم مدار را در لحظه عبور جریان نشان می دهد مقدار ماکزیمم حرکت عقربه را برای همیشه بخاطر بسپارید تقریباً متناسب با ظرفیت خازن عقربه منحرف می شود .

اگر در این روش بعد از شارژ کامل خازن ، اگر خازن نشتی نداشته باشد خازن سالم است و اهم قرائت شده بی نهایت است . و در صورتیکه خازن نشت داشته باشد عقربه مقدار اهمی را نشان می دهد که گویای میزان نشتی خازن است .ونیز اگر خازن قطع باشد هیچگونه عکس العمل مشاهده نمی شود و عقربه هیچ انحرافی نخواهد داشت .

تست خازنهای ۱میکرو فاراد الی ۱۰ میکرو فاراد : قبل از نتیجه گیری باید به عرض برسانم که چون این خازنها الکترولیتی می باشند بنا براین ممکن است تغییر ظرفیت بدهند لذا این آزمایش فقط قطع ویا شورت خازن را نشان می دهد بنا براین در بعضی مراحل تغییر ظرفیت و وجود نشتی در خازن باید خازن توسط خازن سنج تست شود ولی این دلیل برای یک تعمیر کار و یا یک الکترونیک کار سبب نمی شود که این روش را یاد نگیرد .

برای این تست مولتی متر را در رنج Rx1k قرار داده و سپس شارژ و دشارژ خازن را باتوجه به قطبین باطری داخل مولتی متر( سیم مشکی مثبت و سیم قرمز منفی باطری است ) انجام می دهیم .

تست خازنهای بالاتر از ۱۰ میکرو فاراد : برای تست این نوع خازن باید مولتی متر را در رنج Rx100 قرار دهیم : شارژ و دشارژ خازن را ملاحظه نموده توجه به قطبین الزامی است و نشتی در حد جزئی قابل قبول است . بنابراین بعد از شارژ عقربه اهم زیادی را نشان می دهد . اگر خازن موجب حرکت عقربه نگردد یعنی قطع و در صورتیکه صفر باشد یعنی خازن شورت است و اگر اهم کمی نیز قرائت شود به معنی خراب بودن خازن است .

تست انواع دیود

تست انواع دیود توسط مولتی متر :در ابتدا ی توضیحات باید به عرض برسانم که تست قطعات در مدار و تست قطعات در خارج ازمدار باهم متفاوت است بنا براین همیشه این نکته را در نظر داشته باشیم .تست دیود معمولی : دیودهای معمولی را بشناسیم این دیودها از جنس سیلسیوم بوده برای کاربردهای متفاوت قابلیت عبور جریانهای مختلفی را دارند ساده ترین نوع آن دیود ۱N4148 می باشد که ظاهری کوچک مانند دیودهای زنر کم وات دارد و پوسته ی شیشه ای دارد . و یا دیودهای ۱N4001 و که در یکسو سازی فرکانس پائین بیشترین کاربرد را دارند مانند کاربرد در آدابتورها .بعد از شناخت سطحی با دیود معمولی تست آن را توضیح می دهم .

ابتدا قطعه را خارج از مدار تست می کنیم .

ترمینالهای مولتی متر را در گرایش مستقیم جهت تست عبور جریان از دیود به پایه های دیود اتصال دهید در این حالت باید ترمینال قرمز به کاتد و ترمینال مشکی به آند دیود متصل باشد می دانیم کاتد توسط خط مدور روی بدنه دیود مشخص است در این حالت از دیود جریانی که توسط پیل داخل مولتیمتر در آن جاری می شود عبور می کند ومقاومت دیود را برای این جریان می توانیم روی صفحه مولتی متر قرائت کنیم معمولاً حدود ۲۰ الی ۳۰ اهم است . و در این حالت حتماً مولتی متر باید روی RX1 باشد زیرا می خواهیم به حداکثر مقدار مقاومت ممکن دیود توجه داشته باشیم ودر این حالت این مقدار بایستی از ۳۰ اهم بیشتر نشود . وگرنه دیود در گرایش مستقیم نمی تواند جریان را به خوبی از خود عبور دهد .

 

 

 

تست در حالت معکوس : در این حالت ترمینال قرمز مولتی متر را به آند دیود وترمینال مشکی آن را به کاتد اتصال می دهیم اما چون باید مولتی متر را مُد RX10K بگذاریم باید توجه داشته باشیم که با دست پایه های مولتیمتر لمس نشود چون مولتی متر را در حالت سنجش مقاومت بالا گذاشته ایم زیرا می خواهیم کوچکترین نشتی ممکن دیود را بسنجیم و لابد دراین حالت هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست و باید عقربه اصلاً انحرافی نشان ندهد .

تست دیود زنر : مولتی متر در گرایش مستقیم روی RX1 ومانند دیود معمولی باید ۲۰ الی ۳۰ اهم را نشان دهد واصطلاحاً گویند مولتی متر در گرایش مستقیم راه می دهد . در گرایش معکوس مولتی متر باید روی مُد RX1K بوده و هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست .

اما جهت تست کامل دیود زنر باید دیود را توسط ولتاژ بالاتر از ولتاژ شکست و مانند شکل زیر درمدار زیر قرار داده و ولتاژ شکست آن را اندازه گیری نمود . تا از درستی ولتاژ شکست دیود مطمئن شویم .

آموزش تست دیود

روش تست دیود نوری ( LED ) :ابتدا توضیحاتی راجع به بستن مدارات LED را در خدمت عزیزان تقدیم می کنم . اولین مطلب مهمی که به نظرم می رسد و بارها این موضوع را در مدارات الکترونیک شاهد بوده ام قرار دادن دیودهای LED در مدارات الکترونیکی بدون مقاومت کنترل جریان و این مسئله باعث خواهد شد که دیود LED طول عمر کمتر و نیز صدمه رسیدن به مدارات می گردد . چون LED یک دیود می باشد و بنابراین باید به عنوان دیود در مدارات مورد استفاده قرار گیرد . و هیچ وقت دیود را در مدار به عنوان مصرف کننده در نظر نداشته باشید . ونیز می دانیم هیچ مداری بسته بدون مصرف کننده نیست نتیجه عرایضم این است که در یک مداربسته که از LED استفاده می کنیم حتماً مقاومت کنترل جریان را با حساب وکتاب درستی در نظر داشته باشیم . مصرف یک LED از ۱۰ الی ۲۰ میلی آمپر است وبرای استفاده دائمی از یک LED در مدار مقاومت کنترل جریان آن را براساس این مقدار مصرف محاسبه کنیم ونیز می دانیم ولتاژ مورد نیاز یک LED بستگی به رنگ نور آن از ۷/۱ الی ۲/۲ ولت متفاوت است البته خیلی راحت این ولتاژ بدست می آید کافی است وقتی LED را در مدار قرار می دهیم ( باسری نمودن مقاومت کنترل جریان آن ) مقدار ولتاژ دوسر LED را اندازه گیری نمائیم . تا ولتاژ مورد نیاز LED بدست آید . از دو مطلب فوق نتیجه می گیریم که اولاً با یک پیل ۵/۱ ولتی انتظار روشن شدن LED را نداشته باشیم چون هر LED با یک ولتاژ مخصوص خود روشن می شود . ثانیاً اگر می خواهیم گرایش مستقیم یک LED را تست کنیم باید ولتاژ اعمالی به LED بیشتر از ۵/۱ باشد و نیز می دانیم که مولتی مترها اکثراً مانند مولتی متر هیوکی ۳۰۰۷ برای تست در حالت اهمی از باطری ۵/۱ ولتی برای مُدهای Rx1 و Rx100 و Rx1k استفاده می کنند و این ولتاژ نمی تواند یک دیود LED را روشن کند چون همچنانکه دربالاعنوان شد حداقل ۷/۱ ولت جهت شکستن سد پتانسیل LED لازم است . بنابراین جهت تست در حالت حتی گرایش مستقیم یک LED باید از مُد Rx10k که تغذیه آن معمولاً توسط یک پیل ۹ ولتی انجام می گیرد استفاده نمود .

نتیجه نهایی :

تست LED : گرایش مستقیم : مولتی متر در مُد Rx10k و مولتیمتر باید راه بدهد .

گرایش معکوس : مولتیمتر در همین مُد و هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست .

تست LED فرستنده مادون قرمز : گرایش مستقیم : مولتی متر در مُد Rx1 و مولتیمتر باید راه بدهد .

گرایش معکوس : مولتیمتر در مُد Rx10k و هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست .

برای اینکه تست دیود به وسیله مولتی متر دیجیتال قابل فهم باشد باید اندکی از ساختار دیود و نیمه هادیها صحبت کنیم . دیود از پیوند دو نیمه هادی به نام نیمه هادی نوع n ( اصطلاحاْ منفی ) و نیمه هادی نوع P ( مثبت ) تشکیل شده است . سیلسیم و ژرمانیم و اندیوم و… بعضی از عناصر که در جدول مندلیف تعیین شده اند جزو نیمه هادیها می باشند. این عناصر در طبیعت به صورت بلور کریستال در می آیند و ساختمان ملوکولیشان کریستالی است یعنی اتمهای این عناصر در کنار همدیگر به صورت منظم طوری روی هم قرار گرفته اند که هر اتم از آن با چهار اتم مجاور تشکیل یک توده کریستال را می دهد.و اگر این نیمه هادی را خالص نمائیم درصفر درجه مطلق ( ۲۷۳- ) درجه سانتی گراد عایق می باشد . ولی در دمای معمولی تعدادی از الکترونها از محیط انرژی می گیرند واز هسته اتم دور شده به شکل الکترون آزاد درآمده و اندکی موجب عبورجریان الکتریسیته می شوند .

نیمه هادی نوع n : بعد از خالص نمودن صدر صد سیلسیم ( یکی از عناصر طبیعت ) به منظور تهیه نیمه هادی نوع n عناصری پنج ظرفیتی ( مدار آخرشان دارای پنج الکترون می باشد ) مانند ارسنیک و آنتی موان به صورت ناخالصی به سیلیکون خالص وارد می کنند مقدار این ناخالصی بسیار اندک است اما هدایت نیمه هادی را خیلی بالا می برد .

دلیل هدایت بیشتر نیمه هادی ساخته شده را باید در ساختمان اتمی کریستال جدید جستجو نمود زیرا هنگام وارد نمودن عناصر پنج ظرفیتی در کریستال سیلیکون اتم وارد شده مجبور به طبعیت از ساختمان ملوکولی کریستال می باشد و هراتم از این عنصر به اجبار با چهار اتم سیلکون یک پیوند اشتراکی را ساخته مولوکول جدید ی را می سازند که یک الکترون آزاد تولید کرده است و در نتیجه هدایت نیمه هادی (چون الکترون آزاد گرفته است) بیشتر می شود . این نیمه هادی ساخته شده جدید همان نیمه هادی نوع n می باشد .

 

خازن

 

نیمه هادی نوع p : برای ساخت نیمه هادی نوع p عناصر سه ظرفیتی مانند آلومینیوم و یا گالیم که در مدار آخرشان سه الکترون دارند و جزو عناصر سه ظرفیتی می باشند به صورت ناخالصی به کریستال سیلیکون وارد نموده عنصر وارده جدید نیز مجبور به اطاعت از ساختمان کریستالی می باشد . و هر اتم از عنصر جدید با چهار اتم سییکون تشکیل یک مولوکول جدید را می دهد بنابر این مدار آخر پیوند جدید به جای هشت الکترون دارای هفت الکترون شده ویک جای خالی برای الکترون های آزاد در پیون جدید درست می شود که به آن حفره گویند حفره نیز خاصیٌت هدایت بیشتر را به نیمه هادی جدید که همان نیمه هادی نوع p است می دهد .

دیود : برای ساخت یک دیود نیمه هادی نوع n را با نیمه هادی نوع p پیوند می دهند در محل پیوند اتفاق جالبی پیش می آید که قابل تامل است . و موجب یک طرفه نمودن جریان در دیود می شود .

همانطور که میدانیم در محل پیوند دونیمه هادی یک ناحیه ای به نام ناحیه تهی یا سد پتانسیل ایجاد می شود که به شکل یک پیل ظاهراْ با قطب مثبت در داخل نیمه هادی نوع N وقطب منفی آن در داخل نیمه هادی نوع P در آمده است.

ناحیه سد پتانسیل با ولتاژ ۰٫۶ الی ۰٫۷ ولت در جهت گرایش مستقیم از N به P شکسته شده و دیود جریان را از خود عبور می دهد . بنا براین در صورتیکه مقدار ولتاژ تغذیه کمتر از ۰٫۷ ولت باشد سد پتانسیل شکسته نشده و دیود جریان را ازخود عبور نمی دهد . و در صورتیکه مقدار ولتاژ تغذیه بیشتر از ۰٫۷ باشد بدیهی است که سد پتانسیل را شکسته اما مقدار ۷٫۰ ولت از تغذیه صرف بایاس دیود شده واز تغذیه کم می شود .

بنابراین ولتاژ اعمال شده در صورتیکه از ۰٫۷ بیشتر باشد از دیود عبور نموده و به اندازه ۰٫۷ ولت روی دیود افت پیدا می کند. بطور مثال اگر ولتاژ اعمال شده به دوسر دیود ۳ ولت باشد فقط ۲٫۳ ولت آن روی مقاومت ظاهر می شود .

واما در صورتیکه دیود در گرایش معکوس قرار گیرد سد پتانسیل دیود به اندازه ولتاژ تغذیه بالا رفته و اصلاْ دیود جریانی را از خود عبور نمی دهد .

نتیجه اصلی مطالب فوق این است که مولتی متر دیجیتال دیود را در گرایش مستقیم قرار داده و فقط ولتاژ بایاس آن را نشان می دهد . و بدین وسیله سلامت دیود تائید می شود .

شناسایی پایه های ترانزیستور

طریقه شناسایی پایه های ترانزیستور توسط مولتی متر آنالوگ :ابتدا مولتی متر را در رنج Rx1 قرار داده و سپس به دنبال پایه ای می گردیم که به دو پایه ی دیگر راه بدهد . این پایه B ( بیس ) است

و اگر این پایه به وسیله سیم قرمز شناسایی شود معرف نوع ترانزیستور PNP ویا اصطلاحاً مثبت است

و در صورتیکه توسط ترمینال مشکی تشخیص داده شود گویند که ترانزیستورNPN و یا منفی است .

حال پایه B و نوع ترانزیستور مشخص شده است . جهت تشخیص دو پایه ی دیگر مولتی متر را در رنج Rx10k قرار داده و در هردو جهت این دو پایه را نسبت به هم تست می کنیم در جهتی که مولتی متر راه می دهد ترمینالی که B ( بیس ) را شناسایی کرده است E ترانزیستور را تشخیص می دهد . و طبعاً پایه بعدی کلکتور است .

قطعات SMS همانطور که گفته شد باید خارج از برد تست و اندازه گیری شوند چرا که روی برد ممکن است با بقیه اجزای الکترونیکی مدار در ارتباط باشند و نتیجه خوبی را روی مولتی متر بدست نیاوریم. نکته مهم تر این است که ممکن است قطعه سالم باشد و خود برد ایراد پیدا کرده باشد. خیلی از بوردها در اثر ضربه قطعی پیدا میکنند و خیلی از مدارها ممکن است تاب بردارند که در این حالت باید برد را سیم کشی کرد و مراکز قطعی روی مدار را با لوپ (ذره بین) مسیر کشی کرد.

آموزش الکترونیک

آموزش الکترونیک

الکترونیک مبحث بسیار گسترده و طولانی دارد که میتوان از دیدگاههای مختلف برای یاد گیری به آن عمل کرد. الکترونیکی که در اینجا به آن میپردازیم شناخت قطعات روی بردها و ابزارهای تعمیرگاهی که برای تست و اندازه گیری آنها بکار میرود. اولین قطعه که در اینجا به آن میپردازیم خازن است. خازن (Capacitor) المانی است که انرژی الکتریکی را توسط یک میدان الکترواستاتیک در خود ذخیره می کند و تحت شرایطی این انرژی الکتریکی را آزاد می کند . خازن ها به اشکال گوناگون ساخته می شوند که پر استفاده ترین آنها در صنایع برق و الکترونیک خازن های مسطح هستند . این نوع خازن ها از دو صفحه هادی که بین آنها ماده عایقی قرار گرفته است تشکیل می شوند. ظرفیت هر خازن نشان دهنده توانایی خازن در ذخیره کردن بار الکتریکی است و بنا به تعریف ، ظرفیت خازن برابر است با مقدار بار الکتریکی که باید روی یکی از صفحات خازن جمع شود تا پتانسیل آن نسبت به صفحه دیگر به اندازه یک ولت افزایش یابد و به عبارت دیگر ، حاصل تقسیم بار الکتریکی (Q) ذخیره شده روی هر یک از صفحات خازن بر اختلاف پتانسیل (V) میان دو صفحه را ظرفیت خازن گویند . ظرفیت خازن را با حرف C نمایش می دهند که از کلمه Capacitance به معنی ظرفیت گرفته شده است . بنابراین میزان ذخیره شدن بار الکتریکی بر روی صفحات خازن ، به ظرفیت خازن بستگی دارد .
قطعه دیگر در الکترونیک مقاومت است. در اصل به هر قطعه یا عنصری که در مقابل عبور جریان الکتریکی از خود مخالفت نشان می دهد مقاومت الکتریکی گفته می شود . مقاومت الکتریکی را با حرف R که از کلمه Resistor گرفته شده است نشان می دهند . واحد اندازه گیری مقاومت الکتریکی اهم است که آن را با علامت Ω نشان می دهند .
انواع مقاومت های الکتریکی :
مقاومت های الکتریکی به دو دسته کلی مقاومت های ثابت و مقاومت های متغیر تقسیم می شوند . مقاومت های ثابت مقاومت هایی هستند که مقدار اهمی آنها همواره ثابت است و مقاومت های متغیر مقاومت هایی هستد که مقدار اهم آنها قابل تغییر است . مقاومت های ثابت خود به سه دسته تقسیم می شوند که این سه دسته عبارتند از :
۱- مقاومت های کربنی ( ترکیبی )
۲- مقاومت های سیمی ( سیم پیچی شده )
۳- مقاومت های لایه ای

الکترونیک

قطعه دیگر و مهم روی بردهای الکترونیکی ترانسفورماتور است. اگر دو سیم پیچ را در کنار یکدیگر قرار داده و از یکی از آنها جریان متغیری عبور دهیم ، در سیم پیچ دوم ولتاژی القا می شود . در واقع با عبور جریان متغیر از سیم پیچ اولیه یعنی سیم پیچی که ورودی به آن اعمال می شود ، در اطراف آن یک میدان مغناطیسی متغیر ایجاد می شود . این میدان متغیر، سیم پیچ دوم را قطع می کند و سبب القای ولتاژ در آن می شود . این پدیده اساس کار ترانسفورماتور است . دقت داشته باشید که در یک ترانسفورماتور بین سیم پیچ های اولیه و ثانویه هیچ گونه تماس الکتریکی وجود ندارد و انرژی ورودی تماماً از طریق میدان مغناطیسی به ثانویه منتقل می شود .
روی برد قطعات الکترونیکی دیگری نیز مانند آی سی ها و چیپ ها قرار دارند که در این بخش بیشتر به قطعات مهم برای تعمیرات میپردازیم. آی سی مدارهای الکتریکی ازتعداد زیادی قطعه یا المان الکتریکی تشکیل می‌شدند و جای کمتری میگیرند. IC در بحث الکترونیک به معنای ریز تراشه است که تمامی المان های پسیو نظیر مقاوت، سلف و خازن هم در تکنولوژی های مدارات مجتمع قابل ساخت هستند. ای سی ها کاربرد بسیاری روی بردهای مختلف دارند که عملکرد هر یک را در آنالیز هر مدار توضیح میدهیم.
چیپ ها و آی سی ها مهمترین قطعات روی بردهای SMS هستند که شناخت و عملکرد هر یک نیاز به تجربه بالایی نیز دارد. برای اینکه با کارایی هر یک از آنها بیشتر آشنا شویم باید آنالیز مدار را بیاموزیم. در اینجا فقط به شناخت این قطعات و ابزارهایی که در یک کارگاه تعمیرات هست میپردازیم.
مهمترین ابزاری که روی میز یک تعمیرکار در بحث اموزش الکترونیک داریم ابزار مولتی متر میباشد. مولتی‌متر دستگاهی است برای مشاهده چندین کمیت الکتریکی از قبیل ولتاژ یا اختلاف پتانسیل و آمپراژ یا جریان و مقاومت الکتریکی که می‌توان با آن سلامت قطعات یا مشخصات یک قطعه را ارزیابی کرد. مولتی‌مترها در دو نوع آنالوگ و دیجیتال وجود دارند نوع دیجیتال آن برای مصارف گوناگونی طراحی می‌شوند . در اصل در تعمیرات و الکترونیک SMD بیشتر از مولتیمتر دیجیتال استفاده میکنیم. بعد از دستگاه مولتیمتر هویه بیشترین وسیله ای است که روی میز یک تعمیرکار میبینیم. هویه ای که برای تعمیرات بوردهای smd و چند لایه به کار میرود نوک اس ام دی دارد. نوک ظریف هویه با وات ۴۰ میتواند براحتی خازن های smd و قطعات را از روی برد جدا کند. همچنین برای اتصال پایه های آی سی ها بعد از اینکه روی برد قرار گرفت میتوان زیر ذره بین از این نوع هویه بری لحیم کاری و اتصال بهتر کمک گرفت. هویه کاری نیاز به تجربه و تمرین زیادی دارد. بعد از هویه بیشترین قطعات از روی بردهای چندلایه با هیتر برداشته میشود؛ هیتری مناسب کار است که دارای پمپ بزرگ باد درون خود باشد که فشار خوبی داشته باشد. بسیاری از هیترهای بازار دارای پمپ باد با فشار کم هستند یا بعد از مدتی فشار باد آنها کمتر نسبت به روز اول میشوند. در خرید هیتر بسیار دقت کنید که با مارک خوب آنرا تهیه کنید. Quick 700 از هیترهای قدیمی و خوب بازار است. مجتمع امجد در خیابان جمهوری و تقاطع حافظ بورس فروش لوازم تعمیرگاه میباشد. هیتر، هویه ، مولتیمتر دیجیتال و بسیاری از ابزارهای دیگر برای تعمیرات در بوردهای الکترونیکی در آنجا با قیمت مناسب بفروش میرسد. هویه گات و لوازم دیگری که با نام گات اصلی میباشد از لحاظ کیفی در رتبه های بالاتری قرار دارد.
کلاس الکترونیک قبل از شروع تعمیرات نیازمند هر کسی است که با این ابزارها کار نکرده و قصد راه اندازی تعمیرگاه را دارد. دانش اینکه بهترین ابزار را در تعمیرات بکار ببریم اصل شروع عیب یابی مدار میباشد. از لوازم عالی در تعمیرات لوپ مناسب و نور خوب برای قطعی مدار و بوردهایی است که ضربه خورده اند. با بررسی بورد زیر ذره بین با بزرگنمایی ۴ برابر و ۸ برابر میتوانید قطعی مدار و پایه ها را براحتی تشخیص دهید.
همانطور که گفته شد برداشتن آی سی های BGA و بزرگ با هیتر میباشد ولی دستگاه IR و دستگاه BGA Machine یکی از بهترین دستگاهها برای برداشتن این نوع ICها میباشد. کار را راحت میکند و برد را خراب نمیکند. حرارتی که از بالا و پایین روی برد داده میشود قابل تنظیم است. تمرکز روی چیپ ها توسط سری های مختلف این نوع دستگاهها انجام پذیر است. قیمت بی جی ای ماشین خوب از ۸ میلیون به بالا میباشد. با گران شدن امکانات دستگاه بالاتر میرود و میتوان چیپ ها را روی برد براحتی جدا کرد و پایه سازی نمود و روی آن قرار داد. همانطور که اشاره شد توپ قلع و شابلون نسوز برای پایه سازی این نوع آی سی ها کاربرد دارد. مایع فلکس برای زیر این چیپ ها مانن روغنی عالی کار را بهترین حالت پیش میبرد.
بطور کل تعمیر برد موبایل، تعمیر برد تبلت، تعمیرات لپ تاپ، تعمیر برد تلویزیون، تعمیر برد مانیتور، تعمیرات مادربرد کامپیوتر و تعمیر بردهای گیرنده دیجیتال ابزارهای مشابه دارند. برای تعمیر موبایل و تبلت از IR Reworker نیز استفاده میشود. تعمیرات برد موبایل و تعمیر تبلت دقت بالاتری نسبت به تعمیر برد لپ تاب و مادربرد PC دارد. بیشتر اینگونه برد ها دارای چیپ های مختلفی هستند که در بخش آموزش تعمیرات لپ تاپ و آموزش تعمیرات مادربرد و آموزش تعمیرات مانیتور آنها را توضیح میدهیم. در آموزش الکترونیک کار با ابزارها و لوازم تعمیرگاهی بیشتر شرح داده شده است.
از جمله لوازم تعمیرگاه در آموزش الکترونیک کاربردی خازن سنج و تستر های شبیه به آن را میتوان نام برد. همانطور که از اسم خازن سنج پیداست برای اندازه گیری خازن های با ظرفیت بالا و کم استفاده میشود. خازن سنج اس ام دی نیز در بازار موجود است و کار را بسیار راحت کرده است. نکته مهم این است که برای تست قطعات اس ام دی آنها را از روی برد جدا کنید ؛ چراکه ممکن است این قطعات روی برد متصل باشد و شما نتیجه خوبی برای تست سلامت قطعات الکترونیکی بدست نیاورید. اسیلوسکوپ دستگاه دیگری است برای نوسان گیری این نوع قطعات الکترونیک روی بردهای مختلف که با دانش کار این ابزار میتوانید نتیجه ای مطلوب داشته باشید. کار با دستگاه اسیلوسکوب پیچیده و وقتی که یاد بگیرید ساده میشود. برای عیب یابی بردهایی که دانش زیادی روی آن نداریم گاهی مفید واقع میشود. ابزارهای تعمیرات الکترونیک شامل دو بخش تست و تعویض میباشد. ابزارهایی که برای تست بکار میبریم و ابزارهایی که برای تعویض روی بردها استفاده میکنیم دو بخش مهم در آموزش الکترونیک میباشد.

الکترونیک

ابزارهای تست مانند مولتی مترها ، اسیلوسکوپ، خازن سنج، تسترهای برد و ابزارهای تعویض قطعات مانند دستگاه بی جی ای ماشین، دستگاه آی آر، دستگاه هوای گرم، اشتاینر، هویه و یک سری مواد که کار را راحت تر میکنند. سعی کنید از مواد با تاریخ تولید جدید استفاده کنیم. مخصوصا در تعمیرات بردهای با ارزش سعی شود از مایع فلکس و روغن قلع خوب استفاده شود که بسیار در عملکرد تعمیرات موثر است. نکته مهمتری این است که سعی کنید پس از لحیم کاری از مواد شوینده ای که به برد آسیب نمیرساند استفاده کنید. ناهید خشک مانند تینر عمل میکند و بعد از آن حتما از پمپ باد برای خشک کردن آن بکار ببرید. تلاش برای نظم در کار تعمیرات از مهمترین اصول آغاز کار است.
در آموزش الکترونیک بهتر است عملکرد یک قطعه روی برد و تعریف کوتاه تری از آن داشته باشیم. تعریف کوتاه قعات اس ام دی باعث شده سریعتر به عیب روی برد برسیم. دانش اینکه بدانیم در چه حالت ممکن است قطعه ای روی برد آسیب دیده باشد نیاز به تجربه و تمرین زیاد دارد. با تعویض قطعات روی برد میتوانید سرعت عمل خود را برای عیب یابی ارزیابی کنید. جهت شروع به کار تعویض کاری قطعات الکترونیکی روی بردهای خراب و معیوب که از کار افتاده اند و دیگر تعمیر نمیشوند انجام دهید. هوش و ذکاوت در تعمیرات بسیار کمک میکند. گاهی خیلی از قطعات سوخته بعلت سیاه شدن روی برد قابل شناسایی نیستند. براحتی از روی قطعات مشابه روی همان برد یا برد سالم دیگر میتوانید سالم آنرا تهیه و جایگزین کنید. خیلی از نکات در آموزش الکترونیک و قطعه شناسی و کار با ابزارهای تعمیرات بصورت تجربی به دست می آید و شاید جایی عنوان نشود.

 

مقالات مرتبط:

امورش تعمیرات ماشین های اداری

اموزش تعمیرات فتوکپی

اموزش تعمیرات پرینتر

اموزش تعمیرات ریسوگراف

اموزش تعمیرات ایسیو